درمان کودک و نوجوان

 شناخت هزارتوی نوجوانی

آدمی پیوسته در حال شدن است. ژنتیک، تربیت؛ کجا و در چه شرایطی زیستن و جهان را چگونه دیدن، نحوه ی شدن ما را تعیین می کند. ما چه کسی هستیم و قرار است چه کسی باشیم؟ چگونه هویتی داریم؟

نوجوانی مرحله ی شکل گیری این نوع پرسشگری هاست. یک نوجوان به نوع بودن خود و آنچه می خواهد باشد بسیار می اندیشد.

نوجوانی خود را به یاد دارید ؟ آیا اکنون که این متن را می خوانید یک نوجوان هستید ؟ از دوران نوجوانی خود چه چیزی بیشتر از همه ذهن شما را به خود مشغول می کند؟  چه سوالاتی در مورد خودتان، هویتتان ، دنیا ذهن شما را در دوره ی نوجوانی به خود مشغول می کند؟ اگر نوجوانان دیروز هستید، چه تفاوت هایی بین نسل خود و نسل امروز نوجوانان می بینید؟ 

نوجوانی در یک کلام دوران شناخت خود و جهان است. دوران پرسشگری در مورد چیستی و هستی جهان.

نوجوانی به دوره ی 12 تا 20 سالگی از زندگی ما گفته میشود. هرچند که امروزه گفته می شود که نمی توان یک بازه ی مشخص و از پیش تعیین شده برای آن قرار داد.  دوره ای که تغییرات گسترده ای در وجود ما  اتفاق می افتد . این تغییرات میتواند بسیار شکوفا کننده باشد اما این یک سوی ماجراست. ما در نوجوانی آشفتگی هایی را نیز تجربه می کنیم. این آشفتگی ها می تواند در جسم و روان و روابط مان با دوستان و خانواده و عملکردمان اتفاق بیوفتد. نوجوانی خود می تواند، آشکار کننده یک اختلال که بعد ژنتیکی آن در فرد وجود دارد شود. بسیاری از اختلالات روانشناختی با شروع دوران نوجوانی در نوجوان بروز پیدا می کنند. می توان گفت که در طی کردن این جاده ی پر فراز و نشیب ، حضور یک فرد آگاه به مسایل دوران نوجوانی می تواند به نوجوان کمک کند.

یکی از افرادی که در زندگی نوجوان می تواند خیلی تاثیر گذار باشد، روانشناس نوجوان است. روانشناس نوجوان برجسته، با آگاهی از اصول کلی تحول نوجوانی و گوش سپردن همدلانه و برقراری ارتباط شفابخش با نوجوان و انجام تکنیک های درمانی و یا آموزش های لازم نه تنها به نوجوان بلکه به خانواده نوجوان بسیار کمک می کند.

نوجوانان و خانواده های زیادی از فرهنگ های مختلف و با مسایل متفاوت به روانشناس نوجوانان مراجعه می کنند. در اکثر مواقع والدین، نوجوانشان را نزد روانشناس می برند. برخی موارد دیگر، نوجوان خود ازوالدین می خواهد که او را نزد روانشناس ببرند برخی از والدین به دنبال آموزش نوع رابطه با نوجوانشان هستند. برخی دیگراز نحوه ی برخورد نوجوانشان شکایت می کنند. برخی والدین نمی دانند که  با نوجوان خود چگونه رفتار کنند. برخی نوجوانانی که به روانشناس مراجعه می کنند به دنبال آگاهی هستند برخی دیگر با چالش های زیادی در مورد خود و روابط و دنیایشان مواجه اند. برخی از نوجوانان مبتلا به اختلالات روانشناختی هستند اما نمی دانند که چه اتفاقی برای آن ها افتاده است؟  برخی از نوجوانان مهارت های اجتماعی مناسبی ندارند و در نتیجه در ارتباط با دوستان و دیگران ناکام می شوند.

روانشناس نوجوان، ابتدا در یک یا چندین جلسه ارزیابی کاملی از شرایط نوجوان و خانواده انجام می دهد. روانشناس ارزیابی می کند که چه چیزی از نظر خانواده چه چیزی از نظر نوجوان و چه چیزی از نظر تخصصی مشکل ایجاد کرده است؟ مداخلات متفاوتی برای نوجوانانی که به روانشناس مراجعه می کنند وجود دارد. بعد از ارزیابی یک مداخله همه جانبه برای مقابله با مشکلات نوجوان لازم است. گاهی خانواده نیاز به اموزش در مورد مشکل نوجوان دارند. گاهی خانواده نحوه ی درست فرزندپروری را یاد نگرفته اند. گاهی نوجوان از مهارت های زندگی کافی برخوردار نیست. ممکن است نوجوانی مهارت های اجتماعی کافی برای ارتباط موثر با هم سالانش را نداشته باشد، گاهی نوجوان توانایی نه گفتن ندارد در نتیجه ممکن است خود را به خطر بیاندازد. بسته به مشکل نوجوان گاهی نیاز به مداخلات پیشگیرانه است. در مورد نوجوانانی که دچار اختلالات روانشناختی شده اند، یک برنامه ی درمانی منظم طراحی می شود. آنچه مهم است توجهی همه جانبه به تحول نوجوان است. یک نوجوان با خانواده خود زندگی می کند بنابراین از آن ها جدا نیست گاهی خانواده خود سبب بروز علایم مشکل ساز در نوجوان می شوند در نتیجه خانواده درمانی می تواند کمک موثری به این خانواده ها بکند.

تلاش روانشناسی نوجوان، کمک به فهم بهتر این مرحله از زندگی است. نوجوان کیست و چه می خواهد؟ روانشناس نوجوان کنار نوجوان می نشیند و عینک او را به چشم می زند تا دنیای متفاوتی که برای خود ساخته است را ببیند، فهمش کند و یاری گر او باشد.